ιπποδάμειος

-α, -ο(ον) (ΑΜ ἱπποδάμειος, -α και -ος, -ον)

νεοελλ.

το θηλ. ως ουσ. ζωολ. ιπποδάμεια

γένος κολεόπτερων εντόμων τής οικογένειας κοκκινελίδες

μσν.

το αρσ. ως ουσ. ὁ ἱπποδάμειος

ο ιππέας

αρχ.

1. η αγορά τού Πειραιά, η οποία κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Ιππόδαμο («εἰς τὴν ἱπποδάμειον ἀγορὰν ἐλθόντες», Ξεν.)

2. (το θηλ. ως κύριο όν.) Ἱπποδάμεια

α) θυγατέρα τού βασιλιά τής Πίσας Οινόμαου, σύζυγος τού Πέλοπος και μητέρα τού Ατρέως, τού Θυέστη κ.λπ.

β) σύζυγος τού Πειρίθου, που έγινε αιτία τής μάχης Λαπιθών και Κενταύρων

γ) το αληθινό όνομα τής Βρισηίδος, κατά τα Σχόλια στην Ιλιάδα

3. (το ουδ. ως κύριο όν.) Ἱπποδάμειον

ιερό τέμενος στην Άλτη τής Ολυμπίας, αφιερωμένο στην Ιπποδάμεια, σύζυγο τού Πέλοπος.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ἱππόδαμος. Ως όρος τής ζωολογίας η λ. είναι αντιδάνεια, πρβλ. γαλλ. hippodamie < hippo- (πρβλ. ίππο-) + -damie (πρβλ. -δάμεια < δάμνημι «δαμάζω»)].